Niejednokrotnie zdarza się, iż w trakcie wykonywania usługi przewozu dochodzi do uszkodzenia, zabrudzenia, wgniecenia opakowania, w którym towar był przewożony. Bardzo częstą reakcją odbiorców w takim przypadku jest odmowa przyjęcia towaru jako uszkodzonego, a co za tym idzie obciążanie przewoźnika odszkodowaniem za uszkodzenie towaru. Czy słusznie?
Mając na względzie polskie regulacje w tym zakresie należy wskazać, iż z art. 65 ust. 3 pkt 2 ustawy prawo przewozowe w zw. z art. 65 ust. 1 ustawy prawo przewozowe wynika, że Przewoźnik jest zwolniony od odpowiedzialności za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania, jeżeli utrata, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstały ze względu na ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowywanie rzeczy przez nadawcę lub odbiorcę. Bardzo rzadko zdarza się, iż przewoźnik jest bądź to załadowcą czy też rozładowcą. Dlatego też chcąc dochodzić odszkodowania od przewoźnika należy wykazać, iż pomimo prawidłowego rozmieszczenia towaru doszło do uszkodzenia towaru w trakcie transportu.
Niezależnie od powyższych twierdzeń należy zastanowić się na tym czym jest uszkodzenie towaru i kiedy faktycznie ma ono miejsce. Czy można już mówić o uszkodzeniu towaru w sytuacji gdy faktycznie uszkodzeniu uległo samo opakowanie?
Pewną wskazówką w tym zakresie jest brzmienie art. 41 ust. 2 ustawy prawa przewozowego, zgodnie z którym „rzeczy, które ze względu na ich właściwości wymagają opakowania, nadawca jest obowiązany oddać przewoźnikowi w opakowaniu określonym w przepisach o normalizacji, a w razie braku przepisów w tym zakresie – w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 i 4.” Zgodnie z treścią przytoczonego przepisu ustawodawca rozróżnia pojęcie „rzeczy” i pojęcie „opakowania”. Opakowanie powinno być co do zasady traktowane jako narzędzie służące prawidłowemu wykonaniu umowy przewozu. Funkcja opakowania sprowadza się zatem do ochrony właściwego towaru przed uszkodzeniem poprzez niwelowanie skutków działania czynników zewnętrznych i niejednokrotnie samemu ulegając uszkodzeniu. Zwykle po spełnieniu świadczenia polegającego na przewozie towarów, opakowania są niszczone lub utylizowane w sposób nienadający się do powtórnego użytku po spełnieniu swojej funkcji. Dotyczy to zwłaszcza opakowań tekturowych czy też styropianowych, które w trakcie procesu produkcji formowane są w profil ściśle przylegający do przewożonego towaru.
Dlatego też w sytuacji gdy odbiorca odmawia odbioru towaru na skutek uszkodzenia opakowania, w którym towar jest przewożony, czy też w sytuacji gdy spedycja próbuje obciążać przewoźnika za tego typu uszkodzenia, przewoźnik ma szanse skutecznie walczyć o swoje prawa.